Dostęp do informacji publicznej

Dostęp do informacji publicznej to prawo obywateli do zapoznania się z dokumentami i informacjami, które znajdują się w posiadaniu organów publicznych. Prawo to jest regulowane w Polsce przede wszystkim przez ustawę o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 roku.


Zgodnie z ustawą, każdy ma prawo do uzyskania informacji publicznej bez względu na cel, jaki chce osiągnąć, oraz na swoją pozycję społeczną czy prawno-majątkową. Organ publiczny, który posiada informację publiczną, jest zobowiązany do jej udostępnienia na wniosek osoby zainteresowanej. Organ publiczny ma jednak prawo odmówić udostępnienia informacji w określonych przypadkach, np. gdy jej udostępnienie naruszałoby tajemnicę państwową, prywatność lub interesy gospodarcze podmiotów trzecich.

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien zawierać określone elementy, takie jak dane osoby składającej wniosek, opis żądanej informacji oraz sposób przekazania informacji (np. odbiór osobisty, poczta, e-mail). Organ publiczny ma obowiązek udzielenia odpowiedzi na wniosek w ciągu 14 dni od jego złożenia, z możliwością przedłużenia terminu o kolejne 14 dni w określonych sytuacjach.


W przypadku odmowy udostępnienia informacji, osoba składająca wniosek ma prawo złożenia odwołania do organu wyższego stopnia lub skierowania sprawy do sądu administracyjnego. Sąd może zobowiązać organ publiczny do udostępnienia żądanej informacji, jeśli stwierdzi, że odmowa była niezasadna.

Dostęp do informacji publicznej jest ważnym elementem funkcjonowania demokratycznego państwa prawa i pozwala na kontrolowanie działalności organów publicznych oraz zapobieganie nadużyciom i korupcji.

Główne zasady dotyczące dostępu do informacji publicznej to:

  • Informacje publiczne są domyślnie jawne, chyba że ustawy stanowią inaczej.
  • Wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien być złożony w formie pisemnej, elektronicznej lub ustnej.
  • Organ udzielający informacji ma obowiązek udzielić odpowiedzi na wniosek w ciągu 14 dni.
  • W przypadku odmowy udzielenia informacji publicznej, organ ma obowiązek uzasadnić swoją decyzję.
  • W razie odmowy udzielenia informacji publicznej, można odwołać się do organu wyższego stopnia lub skorzystać z innych dostępnych środków prawnych.


Dostęp do informacji publicznej jest ważnym narzędziem do zapewnienia przejrzystości działania władzy publicznej oraz ochrony interesów społeczeństwa.